“Προνοητικές” πρωτοβουλίες για τον τουρισμό στη Χίο, πριν είναι αργά.

Θα μπορούσε αυτές οι σκέψεις, προσαρμοσμένες, να αφορούν κάθε τουριστικό προορισμό στη χώρα μας...

Ποτέ δεν φανταζόμουν ότι μια πρόσφατη, «χαλαρή» και συνάμα «σκωπτική», ανάρτηση μου στο φ/β, με φωτό μια από τις πολλές παραλίες της Χίου, θα προκαλούσε τόσο έντονο ενδιαφέρον για συζήτηση και διασαφήνιση σκέψεων.

Ανέλπιστα, για εμένα, πήρα αρκετά μηνύματα, τηλεφωνήματα και πρόσωπο με πρόσωπο συζητήσεις, με προβληματισμούς και διάφορες απόψεις επί του θέματος…

Στην ανάρτηση αυτή, προβοκατόρικα αλλά και ως πείραγμα μεταξύ του ανθρωποδικτύου μου, ανέφερα ότι πρέπει να σκεφτούν στο νησί «… από του χρόνου, κάποιον είδους “φόρο επίσκεψης” για το νησί, στην περίοδο 25 Ιουλίου μέχρι 20 Αυγούστου, για να μη καταντήσουμε κυκλαδονήσια, αλλά και για να υπάρξουν έσοδα συντήρησης και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των υποδομών στο νησί…».

Με εντυπωσίασε πράγματι η έγνοια των ανθρώπων, που έχουν ιδιαίτερη σχέση ζωής στο νησί, για θέματα κοινού ενδιαφέροντος που αφορούν στο μέλλον του τόπου μας, όταν μάλιστα προκαλείται από μια ανάρτηση που, με χιούμορ, επιχειρούσε να εμπλέξει στους συλλογισμούς μας τις διεθνείς τάσεις και αντιδράσεις σε θέματα υπερτουρισμού.

Στη Χίο, δεν νομίζω ότι υπήρξε κάτι διαφορετικό από ότι υπήρξε στο σύνολο της νησιώτικης Ελλάδας. Προφανώς με τις περιφερειακές και γεωγραφικές ιδιαιτερότητες και παραδόσεις.

Για να έχουμε μια εικόνα, φέτος καταγράφηκε τον μήνα Ιούλιο, στο νησί, μια μείωση της τάξης του 7,38% σε σχέση με την περσινή κίνηση με τα πλοία της γραμμής από την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ αντιθέτως έχουμε μια σημαντική αύξηση στη κίνηση επιβατών- επισκεπτών του νησιού, που ήρθαν μέσω της γραμμής Τσεσμέ- Χίου, την ίδια περίοδο έναν χρόνο πριν...

Αντίστοιχα αποβιβάστηκαν από Ελλάδα 5.592 οχήματα. Εδώ η μείωση είναι μεγαλύτερη και συγκεκριμένα 9,97%, σε σχέση με πέρυσι τον Ιούλιο, προφανώς επηρεασμένη από την αύξηση της τιμής των εισιτηρίων.

Αντίθετα φέτος τον Ιούλιο, οι επιβάτες που έφθασαν στη Χίο, μέσω της γραμμής που συνδέει την Χίο με τον Τσεσμέ, ανέρχονται σε 33.600 άτομα. Παρατηρείται δηλαδή μια αύξηση κατά 54,16% , αφού πέρυσι είχαμε 21.795 επιβάτες.

Εκεί που υπάρχει εντυπωσιακή αύξηση είναι στην αποβίβαση οχημάτων, όπου αυτό τον Ιούλιο είχαμε 1.198 οχήματα από Τουρκία, όταν πέρυσι τον Ιούλιο ήταν μόλις 564, μια αύξηση δηλαδή της τάξης του 112,41%.

Σχεδόν διπλάσια είναι όμως και τα φορτηγά από 85 πέρυσι έφτασαν τα 154, τα οποία στη συνέχεια ακτοπλοϊκά μετακινούνται στην πλειοψηφία τους για Πειραιά.

Σε ότι αφορά τα στοιχεία από την κίνηση μέσω αεροσκαφών, τον Ιούλιο, είχαμε φέτος σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2023 μία αύξηση της τάξης του 10,11% και συγκεκριμένα φέτος 18.696 αφίξεις έναντι 16.979 επιβατών από εσωτερικό.

Πολύ μικρή είναι η κίνηση αεροσκαφών από εξωτερικό, μόλις 6 φέτος τον Ιούλιο, όπως και πέρυσι την ίδια περίοδο.

Η MTC GROUP που επεξεργάστηκε και παρουσίασε τα συνολικά έσοδα σε καταλύματα και εστίαση, όπως αυτά ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ για τους μήνες Μάϊο και Ιούνιο 2024, επισημαίνει ότι στη Χίο, συγκριτικά με τις αντίστοιχες τάσεις σε όλα τα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, έχουμε τα μεγαλύτερα ποσοστά αυξήσεων, αλλά με σημαντικά μικρότερους τζίρους έναντι των άλλων νησιών, με 72,8% το Μάϊο και 51,8% τον Ιούνιο με εισπράξεις 505.106 ευρώ το Μάϊο και 1.249.502 ευρώ τον Ιούνιο.

Οι αυξητικές τάσεις αποτελούν τον καλύτερο αναπτυξιακό δείκτη και, με αυτή την έννοια, μπορεί να θεωρηθεί ότι η Χίος, όπως η Λέσβος αλλά και η Ικαρία, καταγράφουν μια αξιοπρόσεκτη πορεία.

Ποια θα είναι η πορεία και σε ποια κατεύθυνση θα εξελιχθεί αυτή η τουριστική ανάπτυξη; Θα αφεθεί στις δυνάμεις της αγοράς να διαμορφώσουν το όποιο μέλλον ή θα υπάρξει ένα σχέδιο, μέσα το οποίο αυτές θα παίξουν το ρόλο τους για μια βιώσιμη ανάπτυξη;

Θα περιμένουμε τη στιγμή που κάποιοι πολίτες, αγανακτισμένοι για τους "χαμένους παραδείσους" του παρελθόντος, θα σπεκουλάρουν ενάντια στον, ενδεχόμενο για κάποιες περιοχές, "υπερτουρισμό" ή θα οργανωθεί ρυθμισμένη λειτουργία της συκεκριμένης αγοράς, προς όφελος των παραγωγών τουριστικών υπηρεσιών αλλά και των καταναλωτών τους;

Μήπως ένα τέλος εισόδου, στο νησί, στις περιόδους έντονης ζήτησης δίνει τη δυνατότητα διασποράς και επέκτασης της τουριστικής περιόδου, πέραν των τριών μηνών, ενώ ταυτοχρόνως δίνει τη δυνατότητα χρηματοδότησης για ανθεκτικές υποδομές εξυπηρέτησης του αυξημένου πληθυσμού λόγω τουρισμού;

Ή μήπως έτσι διαμορφώνεται μια λογική αύξησης τελών και ενίσχυσης του πληθωρισμού, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητα με τα άλλα νησιά ή και τους γείτονες;

Ήδη σε κάποια νησιά στην Ελλάδα, υπάρχει η συζήτηση για ειδικό τέλος, στην κρουαζιέρα αποβίβασης ανά επιβάτη και σκέφτονται ότι ο οποιοσδήποτε σχετικός φόρος θα πρέπει να εφαρμοστεί οριζόντια, σε όλους τους τομείς του τουρισμού, χωρίς διακρίσεις, ώστε να αποφεύγονται στρεβλώσεις στον ανταγωνισμό με την ευνοϊκή μεταχείριση ή την επιβάρυνση οποιουδήποτε σχετικού τομέα από μόνο του.

Προφανώς και στο Δήμο Χίου, όπως φαντάζομαι σε όλους του Δήμους της Περιφέρειας, αλλά πρωτίστων ή ίδια η περιφερειακή δομή, θα γνωρίζουν τις συζητήσεις αυτές, που θέλουν να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός ειδικού τέλους αποβίβασης ανά επιβάτη, σε κάποια νησιά της χώρας που παρουσιάζουν δεδομένα κορεσμού, λόγω υπερτουρισμού, ρυθμίζοντας συνολικά την αγορά και απορροφώντας τις αρνητικές εμπειρίες των επισκεπτών, αλλά και την επιβάρυνση των τοπικών κοινωνιών.

Για τούτο χρειάζεται, πριν είναι αργά, μέριμνα των αρμοδίων φορέων. Περιφέρειας, Δήμων αλλά και κεντρικής Διοίκησης για αντιμετώπιση των φαινομένων που είναι ήδη παρόντα.

Για να συζητούν ώριμα και ήρεμα όλα τα παραπάνω αλλά πρωτίστως αυτά που έρχονται...

Λειψυδρία, ερημοποίηση, διαχείριση αποβλήτων, δίκτυα υποδομών μεταφορών, ανάπτυξη και οργάνωση αστικών υποδομών και υποδοχής εναλλακτικών μορφών τουρισμού, πέραν αυτής του μαζικού, προετοιμασία για οργάνωση της ανθεκτικότητας όλων των προηγούμενων στα δεδομένα αποτελέσματα της κλιματικής κρίσης.

Προφανώς και η σταθερή αλλά περιοδική μου επαφή με το νησί, δεν μου έχει επιτρέψει να γνωρίζω τις προσπάθειες που, είμαι σίγουρος ότι ήδη, θα καταβάλλονται από τους σχετικού δρώντες παράγοντες.

Δυστυχώς όμως, με όσους/ες συζήτησα με αφορμή τη σχετική ανάρτηση, δεν γνώριζαν αν μέχρι σήμερα έχει υπάρξει συγκεκριμένος σχεδιασμός βημάτων για προετοιμασία και ωρίμανση επιλογών.

Θα είχε ίσως κάποια αξία η θεσμοθέτηση σε κάθε Δήμο, αλλά και στη περιφέρεια, μιας συντονιστικής επιτροπής για τον τουρισμό, με συμμετοχή αρμόδιων κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων και οπωσδήποτε σχετικών υπηρεσιών, ένα δηλαδή συμβουλευτικό όργανο, προς τον κάθε Δήμο που θα ενσωματώνει και τις σχετικές ιδιαιτερότητες, αλλά και στη περιφέρεια, για τον συνολικό περιφερειακό σχεδιασμό.

Με την ιδρυτική όμως δέσμευση, ότι αυτό το όργανο θα συνεδριάζει, το ελάχιστον, τρεις φορές το χρόνο και για να μην αδρανήσει αλλά και για να μην έχει την αποκλειστική ευθύνη λειτουργίας του ο εκάστοτε δήμαρχος ή περιφερειάρχης.

Προκρίνουμε λοιπόν προνοητικές πρωτοβουλίες της ΤΑ, με εμπλοκή των φορέων του Τουρισμού, των Πανεπιστημίων αλλά και της κοινωνίας των πολιτών, σε συνεργασία με τις τοπικές δημοτικές και περιφερειακές αρχές, που στόχο θα έχουν τη βελτίωση των πρακτικών τουρισμού, αλλά και τη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού και σύγχρονου οράματος.

Η οικονομία σε σταυροδρόμι

Θυμάστε φαντάζομαι τη Συζήτηση για το σχέδιο "Πισαρίδη", που πρόβαλε η κυβέρνηση και οι κάθε λογής υποστηρικτές της, ώστε να δημιουργηθεί και να ισχυροποιηθεί το κυβερνητικό αφήγημα προς την “απορυθμισμένη ανάπτυξη”, που ηγεμονεύει ως πρακτική αυτή την περίοδο..

Ακούτε κάτι πλέον για αυτό;

Έχει κάποια σχέση με το οικονομικό μοντέλο που επιβάλλεται μέχρι στιγμής στη χώρα από την κυβέρνηση;

Ένα υπόδειγμα μεγέθυνσης που, παρά το γεγονός ότι είχε φτάσει τα όριά του, από την εποχή της δημοσιονομικής προσαρμογής μέσω των μνημονίων, αποτελεί, και παρά την αποτυχία του στα πέντε αυτά χρόνια διακυβέρνησης, οδηγό στη χάραξη της κυβερνητικής οικονομικής πολιτικής.

Το μοντέλο τους, μας λέγανε, είναι οι λιγότερες και μεγαλύτερες επιχειρήσεις στη χώρα…

Ο τίτλος του αφηγήματος είναι ο “γιγαντισμός” των επιχειρηματικών δομών…

Για αυτό και ακολούθησαν πολιτικές “αποδυνάμωσης” με επιλογές να αφήσουν στη τύχη τους, σε περιπτώσεις δυσκολιών τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έτσι ώστε να υπάρξει “συγκέντρωση” και “συγκεντροποίηση” κεφαλαίου και οικονομικής δραστηριότητας σε λιγότερες και μεγάλες επιχειρήσεις, για να επιτευχθεί η μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας μιας και έτσι θα διασφαλίζεται και η ανθεκτικότητα της σε περιόδους κρίσης…

Το σχέδιο αυτό υπηρετήθηκε πιστά μέχρι σήμερα, με τη διοχέτευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις, αντί να διαχυθούν αναλογικά στο σύνολο των επιχειρήσεων των επιλεγμένων τομέων της οικονομίας.

Δέκα (10) δισ. κατευθύνονται στις 350 επιχειρήσεις, κατά κύριο λόγο μεγάλες, και μόλις 1,5 δισ. ευρώ να στρέφεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις…

Για ένα όμως πράγμα πρέπει να είμαστε σίγουροι…

Τα οικονομικά γεγονότα είναι "ξεροκέφαλα" και οι ενδιαφερόμενοι (stakeholders), πολίτες, οικονομικά συμφέροντα, περιφερειακοί φορείς και κόμματα σύντομα, θα αντιδράσουν…

Ελπίζω πριν τα οικονομικά μεγέθη διαμορφώσουν αναπότρεπτες καταστάσεις…

Είναι η υπονόμευση του ανταγωνισμού η αιτία, ανόητε…

Πολύ μελάνι και προσπάθειες “δικαιολόγησης” της αύξησης του πληθωρισμού, χύνεται το τελευταίο διάστημα, με απλουστευτικές αναφορές περί "εισαγόμενου" πληθωρισμού και άλλα αντίστοιχα, συνειδητά παραπλανητικά…

Με προχθεσινή ανακοίνωση της η ΕΛΣΤΑΤ ενημερώνει ότι επιτάχυνε ο πληθωρισμός τον Ιούλιο, σημειώνοντας αύξηση κατά 2,7%. Έτσι, ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2023 – Ιουλίου 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2022 - Ιουλίου 2023, παρουσίασε αύξηση 2,8%...

Ας πάρουμε δυο περιπτώσεις, που το τελευταίο διάστημα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, όχι γιατί εμφανίστηκε η αύξηση τώρα αλλά γιατί το βιώνει μεγάλος αριθμός του πληθυσμού και αντιδρά στην υπερβολή των αυξήσεων, όταν μάλιστα έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει τις σχετικές τιμές με αντίστοιχες στις Ευρωπαϊκές χώρες.

Αναφερόμαστε στο κόστος των υπηρεσιών μεταφορών και ιδιαιτέρως στις εσωτερικές μεταφορές, αυτές της ακτοπλοΐας και των αεροπορικών.

Το δωδεκάμηνο Αυγούστου 2023 – Ιουλίου 2024, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Αυγούστου 2022 - Ιουλίου 2023, στην ομάδα του ΔΤΚ γενικά “Μεταφορές” παρουσιάζεται αύξηση 3,5% έναντι 2,8% του συνολικού ΔΤΚ. Είναι ενδεικτικό ότι αποκλειστικά οι μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο παρουσίασε αύξηση της τάξεως του +18,4%. Αντίστοιχες αυξήσεις εντοπίζουμε και στην ακτοπλοΐα…

Πως δηλώνει η κυβέρνηση ότι θα αντιμετωπίσει το φαινόμενο, το οποίο αναγνωρίζει στο δημόσιο λόγο της ως προβληματικό; Πως αντιμετωπίζει την, κατά δηλώσεις Υπουργών της, “αισχροκέρδεια”;

Δυστυχώς όχι μόνο δεν υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης του αλλά, σιωπηλά, ενισχύουν τις βασικότερες αιτίες δημιουργίας του.

Η κυβέρνηση είναι αρμόδια για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την εξασφάλιση υγιούς ανταγωνισμού. Οι οικονομικοί νόμοι λένε ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων συνδέονται άμεσα με το κόστος παραγωγής, δηλαδή τους μισθούς, το κόστος των ενδιάμεσων αγαθών και το κόστος πάγιου κεφαλαίου, για τα οποία συνήθως έχει και κάποια ευθύνη και το ίδιο το κράτος.

Δεν μπορεί η κυβέρνηση να κρύβεται πίσω από αναφορές τύπου περί “ελεύθερη αγορά”, λες και αυτή η “ελευθερία” στον υπόλοιπο “Δυτικό” κόσμο λειτουργεί και εξελίσσεται “αρρύθμιστα”.

Η πλημμελής παρεμβατική ικανότητα της εθνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, δεν μπορεί να παραμένει ούτε ασχολίαστη αλλά ούτε και άλλοθι.

Είναι αυτές οι στιγμές που η κοινωνία των πολιτών με τους θεσμούς της πρέπει και αξίζει να προσφεύγει στις Ευρωπαϊκές αντίστοιχες επιτροπές εν προκειμένω για τον ανταγωνισμό (DG Comp), με την εμπειρία αλλά και την δεδομένη ανεξαρτησία της.

Είναι προφανής η επίδραση στη διαμορφούμενη τιμολογιακή πολιτική, στο μεταφορικό τομέα εν γένει αλλά ειδικότερα στις δυο περιπτώσεις που αναφέραμε, το γεγονός δυο "σκληρά" οργανωμένων ολιγοπωλιακά αγορών, με δυναμικές κεφαλαιακής συγκέντρωσης χαρακτηριστικών μονοπωλίου ή το πολύ δυοπωλίου.

Πρόκειται για παράγοντες που δημιουργούν έλλειψη ανταγωνισμού και ευνοούν τη διεύρυνση των περιθωρίων κέρδους, όταν οι οικονομικές συνθήκες το επιτρέπουν.

Η συγκεκριμένη λοιπόν αύξηση των τιμών στα εισιτήρια, ούτε "εισαγόμενη" είναι ούτε αποτελεί ένα μη αντιμετωπίσιμο “φυσικό φαινόμενο”.

Η σιωπηλή αποδοχή, αν όχι στήριξη της κυβέρνησης, σε ολιγοπωλιακές αγορές που λειτουργούν "αρρύθμιστα", υπονομεύοντας ή αδρανοποιώντας ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές, είναι η βασική αιτία για την αύξηση των τιμών.

Αν μελετήσουμε τα υψηλά περιθώρια κέρδους από τα έτη 2021-22 και μετά, στους δυο αυτούς τομείς, που είναι τα υψηλότερα (σύμφωνα με τη μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδος) των τελευταίων δεκαετιών. 

Γεγονός που επιχειρήθηκε να δικαιολογηθεί με αναφορά στο υψηλό ενεργειακό κόστος, το οποίο όμως τελικά μεταφέρθηκε στο σύνολό του στα εισιτήρια και όταν το κόστος ενέργειας περιορίστηκε οι τιμές παρέμεινα στα ύψη.

Θα συμφωνήσουμε λοιπόν εδώ, με εκείνους τους Υπουργούς που αναφέρονται σε φαινόμενα “κερδοσκοπίας”, μόνο που για αυτά ένοχη είναι η ίδια η κυβέρνηση και οι αντίστοιχες αρμόδιες αρχές.

Θα συμφωνήσουμε λοιπόν εδώ με εκείνους τους Υπουργούς που αναφέρονται σε φαινόμενα “κερδοσκοπίας”, μόνο που για αυτά ένοχη είναι η ίδια η κυβέρνηση και οι σχετικές αρμόδιες αρχές.

Η σύγχρονη οικονομία της προσφοράς

Τι μπορεί να διδαχθεί η σοσιαλδημοκρατία από την αναδιανεμητική πολιτική στις σύγχρονες συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας;

Τα Bidenomics μπορεί να είναι ένας οδηγός στη σύγχρονη οικονομική σκέψη;

Ο Τζο Μπάιντεν απεσύρθει από την κούρσα των προεδρικών εκλογών, τα "Bidenomics" όμως πλέον σφραγίζουν τις οικονομικές επιλογές των κυβερνήσεων με τη σχετική σχολή οικονομικής σκέψης.

Τα "Bidenomics" αποτέλεσαν το φιλόδοξο οικονομικό πρόγραμμα που εφάρμοσε τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ήταν η προϋπόθεση για να αυξηθεί το αμερικανικό ΑΕΠ κατά 8% σε σύγκριση με αυτό των αρχών του 2000.

Μια επιτυχημένη φιλόδοξη αναδιανεμητική πολιτική, αυτή των μεγάλων επενδύσεων, αμέσως μετά την πανδημία του κορωνοϊού, που αν και κρίνετε ότι συνέβαλε σε πληθωριστικές πιέσεις, επέτρεψε την ανάκαμψη της οικονομίας με ορατά αποτελέσματα στο αμερικανικό ΑΕΠ.

Τα "Bidenomics" ήταν ένα εξαιρετικά φιλόδοξο και δαπανηρό έργο για την αναμόρφωση των ΗΠΑ, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας. Με τον νόμο IRA για τη μείωση του πληθωρισμού, δόθηκαν μαζικές επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων σε εταιρείες για «πράσινες επενδύσεις.

Στόχος; Να ενισχυθεί η εσωτερική αγορά και να φορολογούνται τα μπόνους και οι κάθε λογής παροχές στο κεφάλαιο και στους δισεκατομμυριούχους.

Με αυτό το σχεδιασμό διατέθηκαν τεράστια κονδύλια για την αιολική και ηλιακή ενέργεια, για την κατασκευή ενός νέου ηλεκτρικού δικτύου, για την επιδότηση της μετάβασης από τη βενζίνη στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Η κυβέρνηση άνοιξε «βιβλιάριο επιταγών» για μια νέα γενιά εργοστασίων ημιαγωγών με στόχο οι Ηνωμένες Πολιτείες να είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνολογία των μικροτσίπ.

Σχεδίαζε δε στον προϋπολογισμό του 2025, να αυξήσει τον ελάχιστο φόρο για τις εταιρείες από 15 σε 21%, να διπλασιάσει τους φόρους στις πολυεθνικές που μετεγκαταστάθηκαν στο εξωτερικό και να απαγορεύσει στις μεγάλες εταιρείες μια ολόκληρη σειρά φορολογικών εκπτώσεων.

Χάρη σε αυτά τα μέτρα και όχι μόνο, η κυβέρνηση Μπάιντεν υπολόγιζε έσοδα ύψους 4.44 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, μέρος των οποίων θα χρησιμοποιείτο για τη βελτίωση της δημόσιας εκπαίδευσης και φροντίδας των παιδιών και ενίσχυση της δημόσιας υγείας από τα τεράστια κεφάλαια του προγράμματος Medicare για τα πιο χαμηλά κοινωνικά στρώματα.

Μια πολιτική που στόχευε από την αρχή σε μια αναδιανομή του πλούτου, η οποία ωστόσο θα έπρεπε να βασιζόταν σε συγκεκριμένα οικονομικά μέτρα που θα είχαν αντίκτυπο σε κοινωνικό επίπεδο -μείωση των ανισοτήτων, μεγαλύτερη καταναλωτική ικανότητα- αλλά και σε καθαρά οικονομικό, καθώς η ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου θα είχε επίσης θετικό αντίκτυπο στον δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας.

Με αφορμή τις εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ-Κιναλ, αναμένουμε και ελπίζουμε να γίνει συζήτηση σε και για αυτά…

Ο “ήπιος” ευρωσκεπτικισμός είναι αιτία προβλημάτων και όχι τακτική διόρθωσης λαθών.

Για να μη ξεχνούμε!...

Ο κος Κάμερον και το κόμμα των Τόρις, ανήκαν σε συγκεκριμένη πολιτική οικογένεια του Ευρωπαϊκού πολιτικού χάρτη... συμπεριλαμβανομένων και των ευρύτερων "επιρροών"...

Λέω “ανήκαν” γιατί ήταν ο Ντέιβιντ Κάμερον και το κόμμα του, που πρέπει να μείνουν στην Ιστορία ως ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του, που οδήγησε τη Βρετανία εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Δεν πρέπει και δεν μπορεί ούτε οι Βρετανοί να ξεχάσουν ότι το δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου υπήρξε το μεγαλύτερο λάθος στην πολιτική τους διαδρομή.

Πώς όμως κατέληξε σ’ αυτή την τραγική θέση ένας πολιτικός που επανάφερε τους Συντηρητικούς στην εξουσία έπειτα από τρεις διαδοχικές εκλογικές ήττες και εξελέγη πρωθυπουργός της Βρετανίας στην ηλικία των 43 ετών;

Ο "ήπιος ευρωσκεπτικισμός"…

Αυτή είναι μια από τις βασικές αιτίες…

Και αυτή πρέπει να είναι η αντίδραση απέναντι σε κόμματα και ηγεσίες, που δεν αντιλαμβάνονται την ιστορική σημασία και αξία της ιστορικής πορείας προς την ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αντίδραση σε όποιους/ες δεν έχουν μια ξεκάθαρη απάντηση στα ευρωφοβικά στελέχη του κόμματός τους. Δεν μπορεί να τάσσεσαι υπέρ μιας Ενωμένης Ευρώπης, αλλά μιας άλλης Ευρώπης και όχι αυτής που στη πραγματική ζωή, με σταθερά βήματα διαμορφώνεται.

Γιατί αν δεν είσαι σαφής, ότι η Ευρώπη έτσι όπως οικοδομείται έχει πολλά μειονεκτήματα και αρνητικές αναφορές για τα οποία πρέπει η πολιτική και η κοινωνία να αλλάξουν, αλλά μέχρι τότε να είναι σαφές ότι συνεχίζουμε να είμαστε με και στην Ευρώπη, γιατί είναι ότι καλύτερο έχει υπάρξει στην ευρωπαϊκή ιστορία, μέχρι τουλάχιστον να βρεθεί κάτι καλύτερο.

Διαφορετικός λόγος, θα αφήνει περιθώρια να κρύβονται, πίσω από τις δικαιολογημένες επιφυλάξεις, πατενταρισμένοι αντιευρωπαϊστές και φίλοι αυταρχικών καθεστώτων που καιροφυλακτούν γύρω από την Ευρώπη...

Κάπως έτσι την πάτησε η Βρετανία γιατί η ηγεσίες της θέλησαν να ψαρεύουν στα θολά νερά των δυσκολιών της ζωής. Γιατί οι ηγεσίες των παραδοσιακών κομμάτων παρέμειναν σε γενικές γραμμές αδρανείς απέναντι στην ευκολία του λαϊκισμού, που τον εξέφρασε πλέον αξιόπιστα ο Φάρατζ.

Με ολέθρια, τουλάχιστον για την Βρετανία, αποτελέσματα, αλλά και τα ίδια τα κόμματα εκείνης της περιόδου.

Είδαμε τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και θα παρακολουθήσουμε τις εκλογές στη Γαλλία αλλά και στη Μ. Βρετανία.

Μόνο με περισσότερη Ευρώπη θα αντιμετωπίσουμε τα επικίνδυνα εθνικά "εγώ" που ολοένα και περισσότερο προβάλλουν...

Οι αντιευρωπαϊστές, είτε είναι “σκληροί” είτε “ήπιοι” συμφωνούν σε ένα θέμα: Για όλα φταίει η Ευρώπη... Καμιά ευθύνη στις εθνικές αρχές, στις ελιτ της χώρας τους και τελικά στην κοινωνία τους...

Τώρα που η Ευρώπη με την ενίσχυση των ευρωσκεπτικιστικών ρευμάτων βρίσκεται σε στρατηγική ακινησία, τώρα είναι που χρειάζονται οι μεγάλες πολιτικές αποφάσεις για να εμπνεύσουν... Για την αναθέρμανση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης...

Πεδίο δόξης για να διαμορφωθούν οι νέες και αναγκαίες πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες...

Προβολή στατιστικών και διαφημίσεων

Προώθηση δημοσίευσης

Όλες οι αντιδράσεις:

11

Θαλάσσια περιβαλλοντικά πάρκα στο Αιγαίο: ας έρθουν να ενώσουν.

Μετά την ανακοίνωση, από πλευράς Ελλάδος, για την δημιουργία των δυο θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο πέλαγος, ακολούθησε η αντίδραση επί αυτής της πρωτοβουλίας, τουλάχιστον όσον αφορά στο Αιγαίο, από την Τουρκία και ακολούθως η πληροφορία ότι θα ξεκινήσει και αυτή η χώρα τη δική της πρωτοβουλία για τη χαρτογράφηση παρόμοιων πάρκων.

Υπάρχουν ήδη δημοσιευμένες κάποιες πρώτε προσεγγίσεις (Marine Protected areas in the High Seas of the Aegean and EasternMediterranean Seas (blackmeditjournal.org), όπου προτείνεται η δημιουργία τεσσάρων πάρκων στο Αιγαίο, εκ των οποίων το πρώτο πάρκο θα εκτείνεται μεταξύ Χαλκιδικής, Θάσου και Ίμβρου, το δεύτερο μεταξύ Σκύρου και Λέσβου, το τρίτο πάρκο ανάμεσα σε Ρόδο, Σύμη και Τήλο και το τέταρτο βόρεια της Κρήτης. Επιπλέον, προτείνει την κήρυξη τεσσάρων ακόμη πάρκων γύρω από την Κύπρο…

Σαν να περνά από τα μάτια μας, σε πλάνα, με πανομοιότυπο τρόπο η διαχείριση της συζήτησης για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή…

Διαδικασία που άφησε, μετά πενήντα χρόνια και τις δυο χώρες με τους όποιους υδρογονάθρακες υπάρχουν (αν υπάρχουν) στο “χέρι”. Xωρίς κανένα όφελος σε καμιά από τις δύο, αλλά με πολλά προστιθέμενα και διαρκώς αυξανόμενα σημεία τριβής και αντιπαράθεσης.

Αντί να βρεθούν κοινοί τρόποι διαχείρισης και εκμετάλλευσης των όποιων κοιτασμάτων (συν εκμετάλλευση), προς αμοιβαίο όφελος των δυο χωρών, παρέμειναν ανεκμετάλλευτα. Τώρα πλέον και μυαλά να αλλάξουν οι δύο χώρες, οι παγκόσμιοι περιορισμοί για τη χρήση των υδρογονανθράκων, ελαχιστοποιούν τα ενδεχόμενα οφέλη...

Οι προσπάθειες για ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης και συμβιβασμών, που είχε στο διπλωματικό επίπεδο συζητήσεων επιτευχθεί στα τέλη της διακυβέρνησης Σημίτη, δεν ευοδώθηκε, μιας και η επόμενη κυβέρνηση του κου Καραμανλή επέλεξε την επαναφορά στο στάδιο της δομικής ακινησίας και της αδράνειας. Μια μικρή αναζήτηση θα εμπλουτίσει το φάκελο των “χαμένων ευκαιριών” και για τις δυο χώρες, μιας και στο τέλος της ημέρας, το αποτέλεσμα δείχνει ότι κάθε χθες ήταν πιο εύκολο να οδηγήσει σε πιθανούς συμβιβασμούς και βήματα διευθέτησης διαφορών, περισσότερο από το κάθε αύριο…

Το τελευταίο περιστατικό διαμάχης, με φόντο τα θαλάσσια πάρκα, δείχνει ένα άλλο παράδειγμα που οι δυο χώρες μπορούν να προβάλλουν την αδυναμία ή απροθυμία τους να συνεργαστούν ή την προωθητική ενδεχόμενη επιλογή τους να "αλλάξουν υπόδειγμα" διαχείρισης και μεθοδολογίας διευθέτησης των αντιθέσεων τους.

Από τη θεωρία του "μηδενικού αθροίσματος" δηλαδή να περάσουν στην εποχή του "win-win".

Με δεδομένες τις αντιθέσεις, επιφυλάξεις και διαφορές τους οι δυο χώρες να αποφασίσουν να συνεργαστούν στο κρίσιμο ζήτημα της προστασίας του θαλάσσιου οικοσυστήματος, με ότι αυτό σημαίνει για την ωφέλεια στην ανάπτυξη της γαλάζιας οικονομίας στην ευρύτερη περιοχή, αλλά και για την προστιθέμενη αξία στην διπλωματική ατμόσφαιρα και στο θετικό κλίμα στις διμερείς σχέσεις των δυο χωρών.

Τα θαλάσσια πάρκα, που οριοθετούνται σε μια συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή, γίνονται για την επίτευξη οικολογικής βιωσιμότητας, για τη δυνατότητα ελεγχόμενων θαλάσσιων δραστηριοτήτων (οικονομικών, ερευνητικών, ψυχαγωγικών κλπ.) και σε κάθε περίπτωση για τηνπροστασία της βιοποικιλότητας.

Προφανώς και ανάλογα με τις ηγεμονεύουσες τελικά πολιτικές αντιλήψεις, έχουν τις αντίστοιχες πιθανότητες να αποτελέσουν χώρο συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκόμενων διαφορετικών χωρών ή πεδίο όξυνσης των αντιθέσεών τους και αμφισβήτησης των όποιων θετικών προθέσεών τους.

Πράγματι το θέμα απαιτεί προσεκτικούς διπλωματικούς χειρισμούς, μιας και από όσο αναζήτησα, χωρίς να είμαι ειδικός, στη διεθνή βιβλιογραφία, το διεθνές δίκαιο δεν παρέχει σαφείς οδηγίες για τη διασυνοριακή θαλάσσια διατήρηση και λειτουργία τέτοιων πάρκων.

Είναι πράγματι γεγονός ότι υπάρχουν περιπτώσεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, στις οποίες τα κράτη έχουν χρησιμοποιήσει θαλάσσια πάρκα για να αποκτήσουν δικαιώματα επί των αμφισβητούμενων θαλάσσιων πόρων, να περιορίσουν την ελευθερία των άλλων και να θεσπίσουν κυριαρχία στον θαλάσσιο χώρο.

Ωστόσο, όμως, υπάρχουν και αρκετά πετυχημένα παραδείγματα σε επίπεδο συνεργασίας για τέτοιες δραστηριότητες. Ένα παράδειγμα είναι η συνεργασία μεταξύ της Μαλαισίας και των Φιλιππίνων το 1996 για την πρώτη θαλάσσια διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στην Ασία. Στο πλαίσιο αυτό, έγινε μνημόνιο συμφωνιών μεταξύ των δύο κυβερνήσεων.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), περίπου το ένα τρίτο όλων των χερσαίων τοποθεσιών υψηλής βιοποικιλότητας διασχίζουν τα διάφορα εθνικά χερσαία σύνορα.

Επομένως η συνεργασία, εφόσον επιλεγεί ως υπόβαθρο, θα έχει σημαντική προστιθέμενη αξία και εισροή μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών σε κάθε περίπτωση και εν προκειμένω μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.

Ας θυμηθούμε τι συνέβη στα Ίμια. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι εκεί θυσιάστηκαν Έλληνες, ως αποτέλεσμα μιας αδυναμίας διαχείρισης της “μάχης της τσιπούρας”, που το ονόμασαν και ως η αντιπαράθεση για τις γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο...

Είκοσι περίπου οικογένειες-επιχειρήσεις από τη μια και αντίστοιχες από την άλλη πλευρά, επιχειρούν να βγάλουν σε δυο μήνες τη σοδιά της χρονιάς, από τα ΝικολοΒάρβαρα μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου, μιας και στην περιοχή μαζεύεται η τσιπούρα της Μεσογείου για να γεννήσει…

Πόσο μεγάλη αύξηση στον πληθυσμό της μεσογειακής τσιπούρας θα είχαμε, προς όφελος της αλιείας και πόσο λιγότερα προβλήματα αντιθέσεων μεταξύ των δυο χωρών, αν συμφωνούσαν οι δυο χώρες ότι η περιοχή αυτή και για την συγκεκριμένη περίοδο, αποτελεί προστατευμένο θαλάσσιο πάρκο, που την προστασία του θα την ελέγχουν από κοινού με συμπεφωνημένες δράσεις και εργαλεία.

Τα άμεσα οικονομικά οφέλη, από την αύξηση του πληθυσμού της τσιπούρας στην Μεσόγειο και ειδικά στην κοινή περιοχή, θα είναι τόσα και τέτοια ώστε θα επαρκούσαν να χρηματοδοτούνται όχι μόνον οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις των δυο χωρών που σήμερα ανταγωνίζονται εκεί, αποτελώντας αιτία σύγκρουσης των δυο χωρών, αλλά να αποτελούν αυτές οι ίδιες τα επιχειρησιακά και επιχειρηματικά εργαλεία υλοποίησης αυτής της επιλογής.

Προφανώς η διπλωματία αλλά και η εξέλιξη της μεθοδολογίας "διαβούλευσεων" μπορεί πλέον να δίνει διεξόδους, αν υπάρξει η συγκεκριμένη επιλογή. Ιδιαιτέρως για την περίπτωση των θαλάσσιων πάρκων, μια μέθοδος κοινής διακυβέρνησης για τις προστατευόμενες περιοχές μπορεί να επιτευχθεί έπειτα από μια διαδικασία διαβούλευσης και ανταλλαγής πληροφοριών, μετά την οποία μπορούν να δημιουργηθούν κοινές επιτροπές διαχείρισης και παρακολούθησης. Νομικά μέσα, όπως η σύνταξη διμερών συνθηκών ή μνημονίων συνεννόησης, μπορούν να ενισχύσουν τη διαδικασία.

Αντί λοιπόν για αμοιβαίες, δικαιολογημένες ή αδικαιολόγητες, καχυποψίες, οι δύο χώρες μπορούν να προσπαθήσουν ώστε να βρουν μια λύση για να ξεπεράσουν αυτήν την τελευταία αιτία πρόκλησης αντιθέσεων, που αφορά στα θαλάσσια πάρκα.

Τα θαλάσσια πάρκα και οι διασυνοριακές προσπάθειες διατήρησης της βιοποικιλότητας είναι ένας ιδανικός τρόπος για τη διατήρηση της φύσης, ενώ παράλληλα τροφοδοτούν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών και των λαών τους. Για άλλη μια φορά, ο διάλογος είναι απαραίτητος.

Υ.Γ. Λίγο πριν κάνω την ανάρτηση αυτή εντόπισα την σχετική ανάρτηση του Παντελή Καψή στο f/b και στην "Athens voice", με τίτλο “Το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του;” και με ενδιαφέρον διέκρινα μια ιδέα σκέψη του όπως την κατέγραψε: «…Στο Αιγαίο προέχει η προστασία του περιβάλλοντος. Ιδού λοιπόν η μεγάλη ευκαιρία: ένα πάρκο που θα εκτείνεται στα χωρικά ύδατα και των δύο χωρών, χωρίς διάκριση. Θα προστατεύεται από ένα κοινό σώμα θαλασσο-φυλάκων με μεικτή εναλλασσόμενη διοίκηση. Κάτι σαν μια ανεξάρτητη αρχή με πολύ συγκεκριμένες αρμοδιότητες που θα οριστούν από τις δύο χώρες. Αν είμαστε ειλικρινείς, αν δηλαδή πραγματικά ενδιαφέρει η προστασία του περιβάλλοντος, τότε δεν μπορώ να σκεφτώ γιατί κάποιος θα φέρει αντιρρήσεις. Είναι το ιδανικό πεδίο συνεργασίας…».

Αμερικανικά πανεπιστήμια και το πραγματικό διακύβευμα των διαμαρτυριών.

 

Περίπου 70 φοιτητές του Columbia αποφάσισαν, το πρωινό της 17^ης Απριλίου, να κατασκηνώσουν στο γρασίδι της πανεπιστημιούπολης, απαιτώντας από το Πανεπιστήμιο να διακόψει κάθε εμπορική σχέση με ισραηλινές εταιρείες ή με εταιρείες που έχουν οικονομικά συμφέροντα στο Ισραήλ και εμπλέκονται στην γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα.

Ήταν μία διαμαρτυρία 70 φοιτητών. Τώρα είναι ένα μαζικό κίνημα, που εξαπλώνεται στην Αμερική και μεταφέρεται και σε άλλες χώρες στον κόσμο, ανοίγοντας διάφορες συζητήσεις που ξεπερνούν το αρχικό θέμα συζήτησης για το “…τι συμβαίνει στη Γάζα…”.

Η διαμαρτυρία εκείνη εξελίσσεται σε “εξέγερση”, η οποία απλώνεται σε τουλάχιστον 40 ακόμα πανεπιστήμια, σε όλο το μήκος και το πλάτος των ΗΠΑ, από το Πανεπιστήμιο Έμορυ στην Ατλάντα μέχρι το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας στο Λος Άντζελες και από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα στις Δίδυμες Πόλεις μέχρι το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.

Αν και οι περισσότερες διαμαρτυρίες είναι κατά τεκμήριο ειρηνικές, περισσότεροι από 1.600 διαδηλωτές έχουν συλληφθεί σε πανεπιστημιουπόλεις των ΗΠΑ από τις 18 Απριλίου.

Οι φοιτητές στην πρώτη φάση των διαμαρτυριών τους, προσκαλούσαν τις διοικήσεις των πανεπιστημίων να επιστρέψουν δωρεές από εταιρείες που θεωρούν ότι συνδέονται με τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, να διακόψουν τους δεσμούς με τα ισραηλινά ακαδημαϊκά ιδρύματα και να ζητήσουν επίσημα την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.

Και έθεταν ισχυρά το θέμα ότι “…η κριτική στο κράτος του Ισραήλ δεν έχει καμιά σχέση και σε καμιά περίπτωση δεν είναι ισοδύναμη με λογικές αντισημιτισμού…”.

Από τότε όμως και μέσα σε αυτό το μικρό χρονικό το διάστημα μέχρι τώρα, τα πράγματα έχουν αλλάξει και μετατοπιστεί σε “άλλη πίστα”, όπως λένε οι νέοι μας…

Το διακύβευμα πλέον των κινητοποιήσεων είναι όλο και περισσότερο το ίδιο το “δημοκρατικό” πανεπιστήμιο.

Όταν οι προτεραιότητες των Πανεπιστημίων καθορίζονται από εταιρικά συμφέροντα, χορηγούς΄, και (συχνά δισεκατομμυριούχους) εταίρους και αποφοίτους, είναι προφανές ότι οι διοικήσεις αυτών των πανεπιστημίων, κατά κανόνα, θα προσπαθούν να ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις των χορηγών-χρηματοδοτών τους.

Σημειώνεται ότι τα κληροδοτήματα των πανεπιστημίων χρηματοδοτούν τα πάντα, από ερευνητικά εργαστήρια μέχρι ταμεία υποτροφιών, χρησιμοποιώντας κυρίως τις αποδόσεις από επενδύσεις εκατομμυρίων – και δισεκατομμυρίων – δολαρίων.

Αναδεικνύεται λοιπόν ένα σημαντικό πρόβλημα, αυτής της κατηγορίας των πανεπιστημίων, που ξεφεύγει από την οικονομική οπτική και ακουμπά σκληρά ζητήματα ιδεολογικής και φιλοσοφικής χροιάς.

Το θέμα αυτό δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί πρωτίστως Πολιτικό.

Στη περίπτωση της Αμερικής έχουμε μια συνάντηση πολλών παραμέτρων, που δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα.

Από την μια πλευρά είναι η κοινωνική κρίση του συσσωρεμένου χρέους για τις σπουδές των νέων, της αυξημένης εργασιακής ανασφάλειας, της ελλιπούς συμμετοχής στην λήψη αποφάσεων για το μέλλον τους και από την άλλη είναι η ηθική κρίση των καιρών μας, όπως αυτή εισπράττεται από τους συγκεκριμένους εικοσάρηδες των ΗΠΑ, με τη συντελούμενη γενοκτονία στην Γάζα.

Αυτή η νέα γενιά των Αμερικανών, συνειδητοποιεί ότι δύο βασικές αξίες (ή δικαιώματα), και συγκεκριμένα η αξία της ελεύθερης έκφρασης και η αξία της αυτοδιάθεσης ενός λαού, είναι πλευρές του ίδιου νομίσματος.

Ξεκίνησαν με θέμα τη διαμαρτυρία τους για τα της Γάζας και μέσα σε 15 ημέρες ανακαλύπτουν και αναδεικνύουν μια σημαντική εμπλοκή με κάποιες άνισες και αντιδημοκρατικές δομές λειτουργίας των αμερικανικών πανεπιστημίων.

Έχουν πλέον εγερθεί νέα σημαντικά ερωτήματα για τις διοικήσεις των πανεπιστημίων, που δεν υπήρχαν ως θέμα εδώ και χρόνια στον ευρύτερο δημόσιο διάλογο. Πρωτίστως όμως αφορούν στην διαφάνεια και στην οικονομική λειτουργία των πανεπιστημίων αυτών.

Στα πανεπιστήμια λοιπόν, με ή χωρίς “πανεπιστημιακή αστυνομία”, θα χτυπά, όπως πάντα, η καρδιά της νιότης, της αθωότητας και του ονείρου...

Είτε αυτά τα Ιδρύματα "ορίζονται" από τις επιλογές των χρηματοδοτών τους, είτε λειτουργούν με δημόσιους πόρους...

Γιατί τα πανεπιστήμια, από τη φύση τους, δεν μπορεί παρά να είναι "θερμοκήπια" αμφιβολίας και αμφισβήτησης...

Όπου όμως υπάρχει πεδίο “δημιουργικής αμφισβήτησης”, που γράφει πάντα την ιστορία, θα υπάρχει αναπόφευκτα και πεδίο για "στείρα" ή και παρακμιακή αντίστοιχη...

Αν, για να αντιμετωπίσεις την δεύτερη, διαμορφώσεις συνθήκες στραγγαλισμού της πρώτης, υπονομεύεις την φύση, την προοπτική και τελικά την απόδοση του πανεπιστημίου...

Όπως πάντα συμβαίνει στη ζωή τα πράγματα δεν είναι απλά… Ούτε το μανιχαϊστικό άσπρο- μαύρο μπορεί να δώσει απαντήσεις, γιατί η πολυσυνθετότητα των παραμέτρων υποδεικνύει την ανάγκη σύνθετων επιλογών-λύσεων.

Πολλοί/ες είναι όσοι/ες εκτιμούν ότι μπορεί οι κινητοποιήσεις αυτές να αρχίσουν να εξασθενούν καθώς το ακαδημαϊκό έτος τελειώνει και οι φοιτητές επιστρέφουν στα σπίτια τους.

Όλοι/ες όμως αντιλαμβάνονται ότι θα συνεχίσουν να σιγοβράζουν κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και θα επιστρέψουν, με ακόμη μεγαλύτερη ένταση, το φθινόπωρο, όταν αρχίσουν τα μαθήματα, λίγες εβδομάδες πριν από τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ…

Ήταν μία διαμαρτυρία 70 φοιτητών... Ποια θα είναι η εξέλιξη αυτού του σημερινού μαζικού κινήματος;…