Κυβερνητικές αδράνειες και η επιμονή των πανεπιστημιακών για ανοικτά Πανεπιστήμια.

Όταν κάποιος/α μελετήσει την ΚΥΑ (Κοινή Υπουργική Απόφαση) Αριθμ. 119847/ΓΔ6 "για τη Λειτουργία των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Α.Ε.Ι.) και μέτρα για την αποφυγή διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 κατά το ακαδημαϊκό έτος 2021-2022", στο ΦΕΚ 4406/Β/24-9-2021, δύσκολα θα αποφύγει την συνωμοσιολογική σκέψη ότι, η εφαρμογή αυτή της ΚΥΑ, οδηγεί ώστε να νοσήσει ένα μεγάλο πλήθος της πανεπιστημιακής κοινότητας και ακολούθως να αποφασιστεί, ως αποτέλεσμα αναγκαίου κακού, να γίνει ο εμβολιασμός υποχρεωτικός...

Τα πανεπιστήμια οδηγούνται, για μια ακόμη φορά, να λειτουργήσουν στον "αυτόματο πιλότο", με τα μέλη της κοινότητας ως πειραματόζωα…

Τι άλλο μπορείς να πεις όταν οι "συναθροίσεις" και ο "συνωστισμός" στην ουσία γίνονται αποδεκτά, ενώ οπουδήποτε αλλού στην χώρα λαμβάνονται μέτρα αποφυγής του συνωστισμού σε ενδεχόμενες συναθροίσεις σε ανοικτούς και πολύ περισσότερο, σε κλειστούς χώρους;.. Στα πανεπιστήμια ο συνωστισμός είναι δεδομένος (έχομε άλλωστε εμπειρία από αυτό ) και μάλιστα χωρίς φυσικό αερισμό όπως σε πολλά αμφιθέατρα των Πανεπιστημίων.

Το Υπουργείο φαίνεται να επιλέγει να ρίξει την ευθύνη στα Πανεπιστήμια και στα μέλη ΔΕΠ καλώντας τους να αποδεχτούν να κάνουν μάθημα με συνθήκες προ πανδημίας, με μόνο εργαλείο τον αμφίβολο έλεγχο παραστατικών (από ποιους;) και αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των ειδικών για την ανάγκη συνέχισης λήψης στοιχειωδών μέτρων, μέχρι την οριστική έξοδο από την πανδημία.

Προσωπικά θεωρούσα πάντα απαραίτητη τη σταδιακή επαναφορά της διδασκαλίας στα προ πανδημίας δεδομένα, αλλά με σύνεση και με μέτρα που να εξασφαλίζουν την καλύτερη δυνατή προστασία όλων μας. Η επανεκκίνηση της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει άλλα δεδομένα, ευκολότερο έλεγχο παραστατικών και μικρότερη πυκνότητα στις αίθουσες διδασκαλίας. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση, με τη μαζικότητα που την χαρακτηρίζει, είναι κάτι διαφορετικό.

Γιατί λοιπόν αν και εκτιμούμε ως θετικό και ότι πρέπει να ανοίξουν τα Πανεπιστήμια αναδεικνύουε την κριτική μας επί του θέματος προς την κυβέρνηση; Μήπως μας προσδιορίζει μια de facto αντικυβερνητική προδιάθεση που δεν μου επιτρέπει την όποια αντικειμενικότητα σε θέματα που πρέπει να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση;

Κατά τούτο ας καταγράψουμε κάποια πρώτα ερωτήματα – αναφορές που δικαιολογούν την κριτική μας αναφορά προς τις κυβερνητικές ευθύνες…

•   Η συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία με τους όρους της ΚΥΑ δεν εφαρμόζεται πουθενά στην υπόλοιπη εκπαίδευση, όπως και στους κλειστούς χώρους εστίασης, διασκέδασης κλπ. Στους χώρους αυτούς προϋπόθεση εισόδου είναι ο έλεγχος πριν την είσοδο, ενώ στα ΑΕΙ μόνο κατά τη διάρκεια του μαθήματος!!!.
•  Επίσης δεν φαίνεται, από την ΚΥΑ, αν οι έλεγχοι από το έκτακτο προσωπικό θα είναι συστηματικοί ή αποσπασματικοί. Δηλαδή αν ο έλεγχος θα γίνεται σε κάθε άτομο που εισέρχεται στο χώρο του Πανεπιστημίου (100% έλεγχος) ή θα γίνεται σε τυχαίο αντιπροσωπευτικό δείγμα (στο 10, στο 30 ή στο 50%).
• Η απόφαση "σπρώχνει" την κατάσταση στην "βίαιη επιτάχυνση μόλυνσης" των φοιτητών, ώστε με ευθύνη πλέον των μελών ΔΕΠ, όπως θα ισχυρίζεται η κυβέρνηση, να κλείσουν τα ιδρύματα και να συνεχίσουμε από απόσταση με τις όποιες απώλειες ανθρώπινων ζωών. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα δημοτικά κλείνει ένα τμήμα με το 50% σε κρούσματα στην τάξη ενώ για τα ΑΕΙ δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη, φυσικά γιατί δεν υπάρχει σταθερή τάξη από συμμετέχοντες.
• Δεν λέει τίποτα η ΚΥΑ για εξαερισμό αιθουσών, καθώς και για αναδιαμόρφωση αιθουσών ώστε να καταστούν κατάλληλες για τη διδασκαλία εν μέσω της πανδημίας.
• Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, αλλά και οι πρυτάνεις που συμφώνησαν, φαίνεται να ξεχνούν τι ακριβώς συμβαίνει στα ιδρύματα. Οι διδάσκοντες δεν γνωρίζουμε τα ονόματα των συμμετεχόντων σε ένα μάθημα αμφιθεάτρου, ιδιαίτερα σε μαθήματα μεγάλου ακροατηρίου, όπως σε αυτά του δικού μου Τμήματος. Επομένως εάν κάποιος, εμβολιασμένος ή μη, δεν δέχεται να έχει στο έδρανό του τα αναγκαία "χαρτιά" τότε, πρακτικά, δεν μπορεί να γίνει τίποτα εφόσον το όνομα του φοιτητή δεν είναι γνωστό. Φυσικά ο έλεγχος μπορεί να γίνει μόνο στους φοιτητές των εξωτερικών θέσεων, γιατί είναι τεχνικά αδύνατο να ξεκινήσεις έλεγχο σε ολόκληρη τη σειρά των καθισμάτων…
• Οι πρυτάνεις συμμετείχαν στη σύνοδο και αποφάσισαν χωρίς να έχουν προηγούμενα αποφάσεις των συγκλήτων.
• Τι ακριβώς σημαίνει η αναφορά "… στη μέγιστη δυνατή πληρότητα…"(!); Τηρούνται ή όχι οι γενικώς ισχύοντες όροι τήρησης των αποστάσεων; Αν τηρούνται, ποιοι όροι ακριβώς τηρούνται; Αν όχι, πού στηρίζεται η παρέκκλιση από τους γενικώς ισχύοντες κανόνες με μία ΚΥΑ που θέτει απλώς "ειδικότερα μέτρα και κανόνες ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται ανά περίπτωση για την προστασία της δημόσιας υγείας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα";

Ούτως όμως εχόντων των πραγμάτων, ο κύβος ερρίφθη για τη λειτουργία των Πανεπιστημίων…

Με τη έναρξη της διδακτικής περιόδου ο κάθε κατεργάρης στο πάγκο του…

Δάσκαλοι και φοιτητές πρέπει, με όποια ρίσκα, επιτέλους να βρεθούμε πάλι στα αμφιθέατρα…

Δικαίωμα του καθενός/μιας να ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση, για την πλημμελή προετοιμασία προς ασφαλή διεξαγωγή της δια ζώσης εκπαίδευσης…

Αυτό όμως δεν μπορεί να αποτελέσει άλλοθι για να κρατήσουμε κλειστά τα Πανεπιστήμια. Θα είναι ανεύθυνο απέναντι στους φοιτητές/τριες μας. Άδικο για μια ολόκληρη γενιά…

Στα αμφιθέατρα λοιπόν… Οι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι θα πάρουν το ρίσκο, σε αυτό το πλαίσιο που ορίζει η κυβέρνηση και θα επιτελέσουν το καθήκον τους…

Ούτε "τιμητές" θα γίνουμε απέναντι στο μικρό ποσοστό των φοιτητών/τριων μας που δεν έχει εμβολιαστεί ούτε να τους αντιμετωπίσουμε χαρακτηρίζοντάς τους… Να τους πείσουμε έχουμε καθήκον, όσο μπορούμε και να κάνουμε αυτό που ξέρουμε... Να διδάσκουμε και να ερευνούμε, με ασφάλεια, φορώντας τη "μασκούλα" μας και δίνοντας το παράδειγμα για μέτρα υγιεινής…

 

Για την συναίνεση: “Στη μνήμη του Παύλου Μπακογιάννη”

Η δράση για το αναγκαίο μέτωπο  ενάντια στη πολιτική “μίσους” στο δημόσιο λόγο, από όπου και αν προέρχεται και οι παρεμβάσεις για την περιθωριοποίηση της πολιτικής κουλτούρας των διχαστικών μηνυμάτων και της υπονόμευσης των προσπαθειών για συγκλήσεις και όποιες συναινέσεις, σε εθνικής σημασίας ζητημάτων, θα μπορούσε να είναι το καλύτερο, διαρκές μνημόσυνο για τον Παύλο Μπακογιάννη.

Ζούμε στη χώρα όπου η κοινωνία της δεν έχει εκπαιδευτεί στην συναίνεση και στην αναγνώριση των επιδόσεων του συμβιβασμού.

Στη συλλογική πολιτική ζωή, αλλά δυστυχώς και την επιχειρηματική, έχει επικρατήσει και ηγεμονεύσει μόνο το παιχνίδι του “μηδενικού αθροίσματος”. Για τις επιδόσεις και τα θετικά αποτελέσματα των συνθηκών “win- win”, μεταξύ των “παικτών”, φαίνεται να μην έχουμε την κατάλληλη εκπαίδευση, συνολικά ως κοινωνία.

Είναι εντυπωσιακή η σκόπιμη παρερμηνεία φράσεων, η ερμηνεία αδήλωτων προθέσεων και γενικά η στρεψοδικία στις περιπτώσεις των διαφορών και διαφοροποιήσεων (ιδιαιτέρως των πολιτικών), στη χώρα μας.

Το παράδειγμα του επιπέδου αντιπαράθεσης, στο πρόσφατο παρελθόν, των αντιπολιτευόμενων απέναντι στις κυβερνήσεις, των μνημονιακών εποχών, ήταν χαρακτηριστικό. Το είδαμε στις κάθε λογής “πλατείες των αγανακτισμένων”… Το είδαμε στο περιεχόμενο του αντιπολιτευτικού λόγου του κου Σαμαρά στη πρώτη φάση της κρίσης... Τo είδαμε στον τρόπο που αντιπαρατέθηκε η Ν.Δ. στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για την επιλογή της συμφωνία με την Βόρεια Μακεδονία…

Τελευταία παρακολουθούμε στον διάλογο για την αμφισβήτηση των πολιτικών του κου Μητσοτάκη εντός της Ν.Δ. και τον τρόπο που εκφράζεται αυτή η αντιπαράθεση, όπως και την συζήτηση για την εκλογή ηγεσίας στο χώρο της κεντροαριστεράς (στο ΚΙΝΑΛ), όπου και στις δυο περιπτώσεις εντοπίζουμε να εκπέμπονται μηνύματα περί της “καθαρότητας” και των απολύτως οριοθετημένων γραμμών και απόλυτων μετώπων με τους "άλλους"…

Διεθνώς φαίνεται να βρισκόμαστε σε εποχή αναζήτησης νέων ισορροπιών, συναινέσεων και τελικά συμβιβασμών. Δοκιμάζεται ένα νέο μοντέλο διευθέτησης των διαφορών σε παγκόσμιο πεδίο, ξεπερνώντας χαρακτηριστικά που έζησε ο κόσμος την περίοδο του διπολισμού και του ψυχρού πολέμου.

Στην Ελλάδα οι πριν λίγο καιρό μνημονιακοί “γερμανοτσολιάδες”  σταμάτησαν να είναι πλέον το πρόβλημα, μιας και μεγάλο μέρος της “άλλης μεριάς” συνειδητοποίησε ότι στα πλαίσια των στρατηγικών επιλογών των “προηγούμενων”, αναζητήθηκε η λύση στο οικονομικό μας πρόβλημα…

Από την άλλη το Αντι ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο άρχισε να χάνει την θελκτικότητά του, μιας και η ΑΝΤΙ πολιτική έχει "κοντά ποδάρια", γιατί τελικά αξία έχει να αξιολογείται η ασκούμενη πολιτική…

Φαίνεται ότι, παρά τα μεγάλα βήματα που έχουν γίνει, στη χώρα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η υπέρβαση των εμφυλιοπολεμικών διαχωριστικών γραμμών, που κάποιοι ανιστόρητα επιχειρούν τα τελευταία χρόνια να ξανακαλλιεργήσουν.

Υπάρχει αυτή την ώρα μια βασική προτεραιότητα. Η ανάγκη για να αναδειχθεί η αξία και η συμβολή των πολιτικών “συνθέσεως” στη χώρα μας, που μέχρι τα πρόσφατα χρόνια παρέμεναν άγνωστες αξίες πολιτικής πρακτικής, αλλά και δράσης, ακόμη και σε άλλα πεδία όπως αυτά της επιχειρηματικότητας αλλά και των προσωπικών σχέσεων...

Μέχρι τώρα είχαν τη δυνατότητα να επικρατούν στο δημόσιο λόγο εκείνοι που συνήθως δεν είχαν τίποτα να συνεισφέρουν, πέρα από τον τυφλό φανατισμό τους. Ήξεραν καλά να βάλουν στο στόχαστρο τους όποιους "άλλους" είχαν διαφορετική αντίληψη. Έσπερναν το μίσος… Είτε αυτό αφορούσε συνΈλληνα, είτε μέχρι χθες συνοδοιπόρο ή και συναγωνιστή τους… Εξέπεμπαν το μίσος εναντίον των "άλλων", περισσότερο κι από όσο θα μισούσαν έναν εχθρό ή σκληρό αντίπαλό τους, έναν ορκισμένο διώκτη τους… Ή αλήθεια βέβαια είναι ότι σε αυτό το μίσος, εντοπίζουμε και ένα ποσοστό κοινωνικού μίσους από προσωπικά αδιέξοδα, αποτυχίες και αδυναμίες που, συλλογικοποιώντας τες, φαίνεται να τις εξωραΐζουμε στην ίδια τη συνείδησή μας...

Αλλά επειδή φαίνεται να μπαίνουμε στην εποχή του πραγματικού κόσμου, ας εργασθούμε έτσι ώστε σε όλα τα πεδία της κοινωνίας, να περιθωριοποιηθεί η αντίληψη που θέλει "... τον, όποιο, "άλλο" να είναι εναντίον μας εφόσον δεν είναι μαζί μας...".

Το όριο φορολόγησης στη γονική παροχή, τα πραγματικά διλλήματα και οι “βολικοί διχασμοί”.

 

Ο κος πρωθυπουργός στην Διεθνή Έκθεση Θεσ/νικης συνεχίζοντας μια ανώφελη, για την οικονομία, παράδοση “ετήσιας παροχολογίας”, εξήγγειλε αύξηση των κρατικών δαπανών μειώνοντας ταυτόχρονα τα έσοδα από τους φόρους, χωρίς την σχετική αναγωγή στα μακρο-οικονομικά μεγέθη της οικονομίας μας.

Αντίστοιχες πρακτικές, ίσως λόγω της υπερδεκαετούς οικονομικής κατάστασης της χώρας (κρίσης χρέους), είχαμε να δούμε από την περίοδο υπουργίας του κου Αλογοσκούφη, με δεδομένο ότι το χρέος έχει φτάσει στο 236% (από τα υψηλότερα στον κόσμο)...

Ας ελπίσουμε ότι οι υπόλοιποι πολιτικοί αρχηγοί, που θα ακολουθήσουν, να μην ενδώσουν σε πλειοδοσία...

Η περίοδος δημοσιονομικής χαλαρότητας, μόλις αντιμετωπιστεί η πανδημία, θα τελειώσει. Αν δεν υπάρχει από τώρα μέριμνα θα είναι δυστυχώς τότε, πάλι, αργά...

Είναι η στιγμή που πρέπει η “κοινωνία των πολιτών” να μην αδρανήσει…

Η σιωπή των προοδευτικών διανοουμένων, αγκαζαρισμένοι στις όποιες πολιτικές επιλογές τους της τελευταίας δεκαετίας, δεν είναι αυτό που επιβάλει ο ρόλος τους και έχει ανάγκη η κοινωνία μας.

Είναι η ώρα που μια μεγάλη κατηγορία πολιτών και διανοουμένων πρέπει να μιλήσουν χωρίς τις ενοχές ένταξης σε “μανιχαϊστικά” και ανιστόρητα διλήμματα του τύπου “… όποιος ασκεί κριτική στην κυβέρνηση του κου Μητσοτάκη, εμμέσως και αντικειμενικά, υποστηρίζει την επάνοδο στην εξουσία της κοινωνικής και πολιτικής συμμαχίας της προηγούμενης διακυβερνήσεως...”.

Η μεγαλύτερη ζημιά που έχει γίνει στο διάλογο, για τα δημόσια πράγματα της χώρας μας, είναι ο εξαναγκασμός “στη σιωπή”, με αυτού του είδους ταπεινής στάθμης διλλημάτων, των προοδευτικών διανοουμένων και Πολιτών.

Η απάντηση στο "Γιατί δεν μιλάνε οι διανοούμενοι;..", όσο τραγική και αν φαίνεται, είναι απλή.

Η αύξηση του ρόλου των σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, στη πολιτική και κοινωνική ζωή και στη χώρα μας, διαμόρφωσε δεδομένα που πολλές φορές είναι δύσκολα να τα “διαχειριστεί” όποιος επιχειρήσει να σκεφτεί και να εκφράσει απόψεις πέραν αυτών που “η φωνή του δωματίου” επιβάλλει…

Πόσες φορές δεν είδαμε τις αθλιότητες με τις ad hominem κριτικές σε επιστημονικές προσεγγίσεις και απόψεις, με τις οποίες και προφανώς έχουμε δικαίωμα να διαφωνούμε…

Δυστυχώς πολλοί/ες, από τους/τις κατά τεκμήριο διανοούμενους/ες και άλλοι/ες με θητεία σε δραστηριότητες της κοινωνίας των πολιτών, νομιμοποίησαν ηθικά την αντιπαράθεση σε απόψεις, που τόλμησαν να σταθούν κριτικά, όχι επιχειρώντας αποδόμηση τους με τεκμήρια επί της ουσίας αλλά ερμηνεύοντάς αυτές, στην καλύτερη περίπτωση, ως αποτέλεσμα προσωπικών προθέσεων και σκοπιμοτήτων…

Πολλοί/ες είναι αυτοί/ες που έχουν υποστεί τη βαρβαρότητα της μιας και μοναδικής αλήθειας, των κάθε λογής ανόητων δογματικών…

 

Στο σημερινό μας σχόλιο θα επιχειρήσουμε μια κριτική αποτίμηση στις εξαγγελίες για το όριο φορολόγησης στη περίπτωση της γονικής παροχής, όπου ο κος πρωθυπουργός το έθεσε, από ότι φαίνεται από τις επεξηγήσεις των υπουργών, στο επίπεδο των 800.000 ευρώ ανά γονέα και ανά παιδί.

Υποστηρίζουμε ότι αυτό το όριο για αφορολόγητο στην γονική παροχή, είναι επιλογή υποστήριξης της ιδιοκτησίας μεγάλης περιουσίας εις βάρος των δυνατοτήτων κάποιας δικαιότερης κατανομής...

Η απόφαση της κυβέρνησης να μηδενίσει τον φόρο γονικής παροχής είναι προφανώς δημοφιλής, ακόμη και στους έχοντες μικρή περιουσία, την οποία θέλουν να μεταβιβάσουν στα παιδιά τους χωρίς δασμούς.

Όμως όλοι καταλαβαίνουμε ότι η επιλογή από το επίπεδο των 400.000 ευρώ και πάνω, αντιτάσσεται σε αρχές ουσιαστικής ισότητας, αναδιανομής και κοινωνικής αλληλεγγύης ενώ αφαιρεί από το κράτος πόρους που θα μπορούσε να αξιοποιήσει για την εξυπηρέτηση σκοπών δημοσίου συμφέροντος.

Είναι μεροληψία υπέρ των πλουσίων και στις σημερινές οικονομικές συνθήκες της χώρας, σε βάρος των δυνατοτήτων άσκησης κοινωνικής πολιτικής...

Το ζήτημα της φορολόγησης της κληρονομιάς εδώ και χρόνια θεωρείται κεφαλαιώδες για την οργανωμένη κοινωνική συμβίωση...

Έχουν συμβάλει επ’αυτού πολλοί διανοητές μεταξύ των οποίων κλασσικές φιγούρες όπως ο φιλελεύθερος Τζων Στιούαρτ Μίλλ μέχρι τον Μαρξ και τον αναρχικό Μπακούνιν, για να μην αναφερθώ σε σύγχρονους στοχαστές όπως ο Πικετί...

Χρόνια πριν, οι οργανωμένες κοινωνίες, αξιοποίησαν το εργαλείο της αναδιανομής, κάποιου επιπέδου πλούτου, για διασφάλιση της κοινωνικής δικαιοσύνης, ενισχύοντας το κοινωνικό κράτος.

Η απαλλαγή μέχρι ένα εύλογο ποσό και η προοδευτική φορολόγηση της μεταβιβαζόμενης περιουσίας, μετά από αυτό το όριο, θα πρέπει να είναι ο προοδευτικός στόχος της κοινωνίας μας, για κάθε κυβέρνηση...

Τέθηκε στο διάλογο το θέμα της συμβολής, δια μέσω αυτού του μέτρου, στην επίδραση που θα έχει στην οικονομία η “… πίεση για αλλαγή στην ιδιοκτησία…” από νεότερες γενιές.

Θα συμφωνούσαμε χωρίς περιστροφές στη διαφοροποίηση που θα υπάρχει από την ηλικιακή αλλαγή στη χρήση της περιουσίας.

Προς τούτο και θα συμφωνούσαμε για την ύπαρξη του φόρου κληρονομιάς...

Αλλά, στην περίπτωση της κυβερνητικής εξαγγελίας, αναφερόμαστε στην πλήρη φοροαπαλλαγή της γονικής παροχής και μάλιστα στο επίπεδο των 800.000Χ2Χ2 (με αντικειμενικό δείγμα δυο γονείς με δυο παιδιά)...

Υποστηρίζουμε ότι δεν συμβάλλει σε μια αναπτυξιακή πολιτική για πολλούς λόγους και όχι μόνον κοινωνικής ανισότητας…

Η ανάγκη για ανάπτυξη και δημιουργία πλούτου θα υπονομευτεί από την έλλειψη των συγκεκριμένων κονδυλίων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μέτρα άσκησης κοινωνικής πολιτικής...

Αυτό το μέτρο δεν φαίνεται πουθενά, στη διεθνή βιβλιογραφία, να ενεργοποιεί κάποια αναπτυξιακή προοπτική ενώ ταυτόχρονα, όπως κάθε δράση έχει τις εξωτερικότητες της, δημιουργεί πολλές παράπλευρες αρνητικές δυναμικές (φορολογική συνείδηση και κοινωνική κουλτούρα κλπ) που επιφέρουν τελικά συνολικά αρνητικό αποτέλεσμα.

Είναι επιλογή με υψηλή δόση μεροληψίας υπέρ της μεγάλης ιδιοκτησίας. Αν εντοπίζαμε την “ομάδα συμφέροντος”, με περιουσία άνω των 400.000 ευρώ, θα μπορούσαμε να διακρίνουμε αυτό το μικρό αυτό % της κοινωνίας μας για τα οποία μεριμνά η πολιτική της κυβέρνησης (με στοιχεία του 2013, οι κάτοχοι αστικών ακινήτων με αντικειμενική αξία μεγαλύτερη των 200.000 ευρώ, που πληρώνουν ΦΑΠ, είναι το 5% περίπου των φορολογουμένων), εις βάρος της δυνατότητας αναδιανομής με μέτρα ενίσχυσης της κοινωνικής κινητικότητας, που σε βραχυ-μακροπρόθεσμη περίοδο επιφέρουν θετικά στην ανάπτυξη μιας οικονομίας…

Τελικά θα είχε ενδιαφέρον μια κάποια προμελέτη - ένδειξη για τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα από το συγκεκριμένο μέτρο, έτσι ώστε να μπορέσουμε κάποια στιγμή να κάνουμε τον σχετικό απολογισμό τεκμηρίωσης της όποιας πολιτικής...

Έχει όμως αξία μια πρώτη προσπάθεια καταγραφής της πρακτικής που ακολουθούν επί αυτού, κάποια από τα άλλα κράτη στην Ευρώπη.

Είναι σύνηθες και αυτό γίνεται με την παρούσα κυβερνητική πρόταση, να μην διαχωρίζονται τα μετρητά, τα επιχειρηματικά μερίδια ή τα ακίνητα κλπ..

Γερμανία:

Αφορολόγητο 500.000 για σύζυγο 400.000 για κάθε παιδί

Από εκεί και πάνω έχουμε προοδευτική φορολόγηση με εφτά (7) κλίμακες που κυμαίνονται από 7 % και φτάνουν από τα 26.000.000 ευρώ και πάνω στα 43%.

Δηλαδή για 800.000 ένα παιδί θα πλήρωνε γύρω στις 40 χιλιάδες ευρώ. Από εκεί και πάνω πολύ περισσότερο.

Ολλανδία:

10% σε κληρονομιά έως €126,723, και 20% σε κάθε κληρονομιά από εκεί και πάνω. Δηλαδή 150.000 περίπου στα 800 χιλιάδες ευρώ.

Πορτογαλία:

10% για τα πάντα με «χαρτόσημο» από το 1ο ευρώ. Δηλαδή 15 χιλ στα 150 χιλιάδες ευρώ και 80 χιλιάδες στις 800.000.

Ισπανία:

Με τελείως αφορολόγητο 16.500 χιλ ευρώ για κάθε παιδί. Από εκεί και πέρα έχουμε από 7.5% έως 36% κλιμακωτά. Καταγράφεται όμως μείωση του φόρου για την πρώτη κατοικία έως 100 χιλ ευρώ. Εφαρμόζεται και πρόσθετος συντελεστής ανάλογα με την συνολική περιουσία του λαμβάνοντος την κληρονομιά.

Ηνωμένο Βασίλειο:

Αφορολόγητο έως 325.000 λίρες. Από εκεί και πάνω 40%.

Δηλαδή για να το προσαρμόσουμε περίπου στα δικά μας μεγέθη (των 800.000 ευρώ) όποιος κληρονομεί ακίνητο 720.000 λιρών θα πληρώσει 140.000 λίρες περίπου. 

Οι πληθωριστικές πιέσεις και οι εταιρείες θαλάσσιας μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων.

Αυτά που συμβαίνουν στην αγορά των μεταφορών, θέτουν στο σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας σοβαρά προβλήματα και δυσλειτουργίας αλλά και στρατηγικής, για το σύνολο των επιχειρήσεων, εκτός όμως αυτών των θαλασσίων μεταφορών εμπορευματοκιβωτίων.

Η διαρκής ενίσχυση της παγκόσμιας πληθωριστικής τάσης, η οποία προκαλεί προβλήματα στη διεθνή αγορά δεν προέρχεται εκ Θεού…

Το σημαντικότερο δε, είναι ότι προκαλεί ακόμη εντονότερα προβλήματα σε οικονομίες όπως η ελληνική, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές.

Η αύξηση των διεθνών τιμών σε μια σειρά από πρώτες ύλες για βασικά προϊόντα και υπηρεσίες -στα τρόφιμα, στην ενέργεια, στις μεταφορές, στις κατασκευές κ.α.- έχει αγγίξει διψήφια ποσοστά.

Δεν είναι όμως μόνο η άνοδος των τιμών που δημιουργεί πρόβλημα στις επιχειρήσεις.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι τάσεις αυτές καθιστούν αποτρεπτικές τις εισαγωγές πρώτων υλών, αλλά και τελικών προϊόντων σε κάθε χώρα και ιδιαιτέρως στη χώρα μας με την μόλις πριν λίγα χρόνια οικονομία της να εξέρχεται των μνημονίων.

Η εισαγωγή στην Ελλάδα ενός container από την Κίνα κοστίζει πλέον πάνω από 8.000 ευρώ, όταν πριν την κρίση κόστιζε περί τα 1.500 ευρώ. Το κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων μεταξύ Κίνας και Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ έχει αυξηθεί περισσότερο από 90% σε σύγκριση με το 2019.

Το αυξημένο μεταφορικό κόστος πιέζει, όπως γίνεται αντιληπτό, βιομηχανίες και εισαγωγείς σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι υποχρεώνονται αλλάζουν τη στρατηγική τους, αναζητώντας προμηθευτές εκτός Ασίας, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που πλέον μετακυλίουν το κόστος αυτό στον καταναλωτή.

Από την αρχή του φαινομένου και στη προσπάθειά μας να εξετάσουμε τις αιτίες του προβλήματος και να αναζητήσουμε διευθετήσεις και λύσεις του, είχαμε καταγράψει ως αιτίες την “βουλιμία” μιας αρρύθμιστης αγοράς και ως λύση τη διαμόρφωση θεσμικών λειτουργιών ρύθμισης σε παγκόσμιο επίπεδο. Στα πλαίσια μια αποτελεσματικότερης διακυβέρνησης της παγκοσμιοποίησης.

Στα Ναυτικά χρονικά το Απριλίου, καταγράψαμε κάποιες πρώτες σκέψεις μας, σε ένα αφιέρωμα - φάκελο για “ την «ασφυξία» στα λιμάνια εμπορευματοκιβωτίων και την εκτόξευση των ναύλων”, στη σελίδα 116-118, με τίτλο “Οι ναύλοι για εμπορευματοκιβώτια και η ώρα των «παγκόσμιων ρυθμιστών»”.  Ακολούθως τον Ιούλιο στην ιστοσελίδα “Τα της Θαλάσσιας Οικονομίας” επιχειρήσαμε να εξελίξουμε την προσέγγισή μας σε ένα σχόλιο με τίτλο: Η ώρα για θεσμούς παγκόσμιας εποπτείας της ναυτιλιακής αγοράς.

Αναφερόμουν στις επιπτώσεις στην οικονομία και τους άλλους τομείς επιχειρηματικής δραστηριότητας, από την βουλιμία για υπερκέρδη εκ μέρους των τριών παγκόσμιων συμμαχιών μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και προέβλεπα, ως φυσική εξέλιξη, τη πρόκληση αντιδράσεων, πολιτικών και της αγοράς, σε παγκόσμιο επίπεδο.

Δεδομένου ότι χρόνια έρευνας και μελέτης μας έχει καταδείξει την ανάγκη ρύθμισης της συγκεκριμένης αγοράς, υποστηρίζαμε ότι “…Έρχεται η ώρα της ευρύτερης συνειδητοποίησης και δράσης διεθνών θεσμών...”.

Όπως συνήθως συμβαίνει σε τέτοιες περιπτώσεις, δεν άργησαν και δεν έλειψαν οι αντιδράσεις. Δεν θα μας απασχολήσουν όσες και αυτές που εκπορεύονται από σκοπιμότητες οικονομικές και εκφράζουν συγκεκριμένα lobbies. Κάποιες από αυτές εκφράστηκαν σε επόμενο τεύχος των Ναυτικών Χρονικών.

Θα μας απασχολήσουν όμως παρατηρήσεις αξιόπιστων συνομιλητών μας και ναυτιλιακών οικονομολόγων ευρύτερων οριζόντων…

Πράγματι κανείς δεν πρέπει να ξεχνάει ότι, τα τελευταία 30 χρόνια, το κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχει μειωθεί πάρα πολύ-και οι διάφορες μορφές επιχειρησιακής συνεργασίας μεταξύ των γραμμών έχουν συμβάλει στη δημιουργία των μεγάλων και εξελιγμένων δικτύων που έχουμε σήμερα.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι μέχρι και την προηγούμενη δεκαετία οι ναυτιλιακές γραμμές (liner) συνέβαλαν και αποτελούσαν ένα φθηνό και ζωτικό “μοτέρ” ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου.

Τα μόλις διατυπωθέντα δεν αναιρούν όμως το γεγονός ότι, στη παρούσα φάση, αυτή η συγκεκριμένη βιομηχανία θαλάσσιων μεταφορών αποτελεί ένα “ακριβό εμπόδιο” στην εξέλιξη της παγκόσμιας οικονομίας.

Ποιοι είναι η κυρίαρχοι παίκτες αυτής της αγοράς (μεταφοράς door to door) που αποτελείται από τρεις (3) συμμαχίες και στη βιβλιογραφία τους αναφέρουμε ως mega carriers, αποτέλεσμα κάθετης ολοκλήρωσης στον τομέα; Στις τρεις (3) παγκόσμιες συμμαχίες (container shipping alliances) είναι αυτή της 2Μ (Maersk και MSC), της Ocean Alliance (CMA CGM- Cosco –Evergreen) και της The Alliance (ONE- YANG MING- HAPAGLLOYD). Ελέγχουν το 82% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων.

Σήμερα πλέον πολλοί είναι εκείνοι, διεθνώς, που τους κατηγορούν για ενδεχόμενη ολιγοπωλιακή - καιροσκοπική συμπεριφορά, κρατώντας τον έλεγχο, με το εκκρεμές προσφοράς και ζήτησης να στρέφεται σταθερά υπέρ τους.

Καλούν δε προς άμεση εμπλοκή τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και άλλους θεσμικούς φορείς, προκειμένου να εξετασθεί αν υπάρχει αναβίωση των Liner Shipping Conferences. Ουσιαστικά καταγράφουν ότι έχουν ενδείξεις για τη λειτουργία καρτέλ στη συγκεκριμένη αγορά.

Εξαπολύουν κατηγορίες για "συμπαιγνίες" και τεχνητή άνοδο των τιμών, ενώ υποδεικνύουν, τις τρεις αυτές συμμαχίες, ως, από κοινού και συμπεφωνημένα, υπεύθυνες για τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις έξτρα χρεώσεις που επιβάλλουν στη μεταφορά εμπορευματοκιβωτίων.

Κατηγορούν δε τους ναυτιλιακούς "γίγαντες" που συμμετέχουν σε αυτές τις συμμαχίες, για "άδικη και αδικαιολόγητη εκμετάλλευση των καταναλωτών" και "χειραγώγηση" της αγοράς. Αυτό, λένε δε ότι, το επιτυγχάνουν, ελέγχοντας πλήρως τη διαθέσιμη προσφορά πλοίων. Ταυτοχρόνως με το παιχνίδι των "κενών δρομολογίων" (blank sailings), την ακύρωση δρομολογίων, δηλαδή, για τη μείωση της χωρητικότητας, ότι δημιουργούν τεχνητή έλλειψη και άνοδο των τιμών στην αγορά spot". Έτσι αξιοποιώντας υπαρκτά άλλα προβλήματα της συγκυρίας, ως αιτιολογία (αρχικά βροχοπτώσεις και πλημύρες σε δυτική Ευρώπη, διακοπή για μια εβδομάδα στη κυκλοφορία του Σουέζ λόγω Ever Given, ακολούθως έλλειψη κενών εμπορευματοκιβωτίων και συμφόρηση σε λιμάνια, προσδοκία υψηλής επικείμενης περιόδου των Χριστουγέννων, ισχυρή καταναλωτική ζήτηση λόγω και μετά covid 19, περιορισμένη προσφορά πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων… κλπ. κλπ) επιβάλλουν τις λεγόμενες "congestion surcharges", τις πρόσθετες χρεώσεις, δηλαδή, εξέλιξη που υιοθετήθηκε πρόσφατα από τους liners και ανέβασαν το κόστος για τους εισαγωγείς.

Στη συζήτηση αυτή, καταγράφονται απλά και ενδιαφέροντα ερωτήματα:

• ·Ενώ η παγκόσμια ζήτηση για το πρώτο μέρος του έτους είναι περίπου 4% σε σύγκριση με το 2019 και με δεδομένο το γεγονός ότι δεν είχε παρουσιαστεί πρόβλημα χωρητικότητας το 2019 ( είχε εκτιμηθεί για εκείνη την εποχή ότι υπήρχαν αρκετά πλοία, αρκετά τα εμπορευματοκιβώτια προς χρήση, τα λιμάνια ήταν καλά και τα φορτηγά και οι σιδηρόδρομοι ήταν καλά, τουλάχιστον από καταγραφές παγκόσμιων εκθέσεων για τις μεταφορές), μόλις με μια μικρή αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης σε αυτό το επίπεδο (4%) συγκριτικά με το 2019, μπορεί να δικαιολογηθεί η αύξηση των τιμών των ναύλων στις μεταφορικές αλυσίδες; Όσο και αν εντοπίζονται σε επί μέρους περιοχές της γης αύξηση της Ζήτησης σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να καταγραφεί ότι έχουμε μια έκρηξη της παγκόσμιας ζήτησης - επειδή αυτό ως γεγονός δεν υφίσταται και δεν δικαιολογούνται να το αναφέρουν.
• Πως μπορεί να σαρώνουν έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες σε μέρη της Δυτικής Ευρώπης (Γερμανία, Βέλγιο κλπ) και αυτό να αναδεικνύεται σε αιτία αύξησης των ναύλων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, από την Κίνα στην Αμερική;
• Γιατί το επίπεδο αυξήσεων δεν το βλέπουμε ούτε στις χερσαίες μεταφορές (οδικές και σιδηροδρομικές) αλλά ούτε και στις αεροπορικές που αφορούν στις εμπορευματικές μεταφορές;
• Ποιος είναι o λόγος που οι διάφορες θρυλούμενες ως αιτίες, δεν έχουν ως επίπτωση αντίστοιχη ή σχετική αύξηση στα ναύλα των άλλων τομέων της θαλάσσιας μεταφοράς, παρά μόνον και τόσο, σε αυτόν των εμπορευματοκιβωτίων;
• Πως είναι δυνατόν στο σύνολο της οικονομίας αλλά συγκεκριμένα και στη βιομηχανία των μεταφορών να υπάρχει κρίση και στις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευματοκιβωτίων, στις εταιρείες τακτικών γραμμών, στους ναυλωτές, δηλαδή, των πλοίων των εφοπλιστών, να έχουμε υπερμεγέθυνση των κερδών τους; Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κορυφαία εταιρεία του κλάδου, η δανέζικη Maersk κατέγραψε κέρδη ρεκόρ της τάξης των 3,7 δισ. δολαρίων στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, έναντι 443 εκατ. δολαρίων το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Η ίδια δε η εταιρία προβλέπει στο κλείσιμο της χρονιάς ακόμη πολλαπλάσιες επιδόσεις στα κέρδη της από όσο εκτιμούν μέχρι σήμερα οι διεθνείς αναλυτές. Άλλο παράδειγμα η γερμανική Hapag-Lloyd AG η οποία κέρδισε περισσότερα κατά τους τελευταίους έξι μήνες από ό, τι τα προηγούμενα δέκα χρόνια μαζί…

Είναι προφανές ότι αυτά τα εύλογα ερωτήματα και άλλα αντίστοιχα, δεν προκύπτουν από ανησυχούντες “συνωμοσιολόγους” και “ιδεοληπτικούς αμφισβητίες” της ελεύθερης αγοράς.

Με εντολή της κυβέρνησης Μπάιντεν, η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή (FMC) των ΗΠΑ, ξεκίνησε έρευνα, ζητώντας από οκτώ ναυτιλιακές εταιρείες να παράσχουν πληροφορίες σχετικά με τη συμφόρηση και τις σχετικές προσαυξήσεις που έχουν εφαρμόσει.

Τα Βρετανικά Εμπορικά Επιμελητήρια (BCC) έστειλαν επιστολή στον προϊστάμενο της Αρχής Ανταγωνισμού και της Αρχής Αγορών κο Andrea Coscelli, καλώντας τον να διενεργήσει «επίσημη έρευνα» για τις δραστηριότητες των εταιριών αυτών που εμπλέκονται στις θαλάσσιες μεταφορές ων εμπορευματοκιβωτίων.

Σύντομα κατά πληροφορίες μας θα ακολουθήσει η Ε.Ε. και η Κίνα.

Ήταν καιρός να "αρχίσουν τα όργανα "

Θα το παρακολουθήσουμε με ενδιαφέρον.