Ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός (ΠΔΠ) 2026–2029 και το πραγματικό στοίχημα της ελληνικής οικονομίας

 

Πολλά μεγάλα λόγια, όταν το αφήγημα «επιτυχίας» δείχνει εύθραυστο.

Η ελληνική οικονομία έχει αναμφίβολα διανύσει σημαντική απόσταση. Η δημοσιονομική σταθεροποίηση, η προσέλκυση επενδύσεων σε συγκεκριμένους τομείς και η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος αποτελούν πραγματικές επιτυχίες. Αυτή η πρόοδος δεν πρέπει ούτε να υποτιμηθεί ούτε να απαξιωθεί.

Ωστόσο, ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός (ΠΔΠ) 2026–2029 λειτουργεί και ως ρεαλιστικός καθρέφτης — και ο καθρέφτης αυτός δείχνει κάτι πολύ πιο σημαντικό και διαφορετικό από το επικοινωνιακό αφήγημα της «εθνικής οικονομικής θριαμβολογίας».

---

1. Η οικονομία βελτιώνεται, αλλά πολύ πιο αργά από όσο προβάλλεται

Η κυβέρνηση μιλά για «ισχυρή ανάπτυξη». Τα στοιχεία μιλούν για συγκρατημένη πορεία: 2,4% το 2026, μειούμενη σταθερά σε 1,3% το 2029.
Πρόκειται για ρυθμούς που διατηρούν την οικονομία ζωντανή — όχι όμως για ρυθμούς που μετασχηματίζουν το παραγωγικό υπόδειγμα ή κλείνουν το εισοδηματικό χάσμα με την υπόλοιπη Ευρώπη.

2. Το χρέος μειώνεται, αλλά παραμένει ευάλωτο σε εξωτερικά σοκ

Η προβλεπόμενη πτώση του χρέους από 145,9% σε 119% του ΑΕΠ ως το 2029 είναι θετική, αλλά βασίζεται σε παράγοντες που μπορούν εύκολα να ανατραπούν: υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, συγκράτηση δαπανών και ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ λόγω πληθωρισμού.
Χωρίς ενίσχυση της παραγωγικής βάσης, η πορεία αυτή παραμένει περισσότερο «λογιστική» παρά διαρθρωτική.

3. Οι επενδύσεις κατεβάζουν ταχύτητα — και αυτό είναι κρίσιμο

Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) ολοκληρώνεται το 2026 και ο ΠΔΠ αποκαλύπτει τι συμβαίνει μετά:
— Η επενδυτική αύξηση πέφτει από το 10% σε περίπου 1% έως το 2029.
Χωρίς σταθερή ιδιωτική επενδυτική ροή, ο στόχος της αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου καθίσταται ανεκπλήρωτος.

4. Οι πολίτες “πληρώνουν” την προσαρμογή

Τα φορολογικά έσοδα εκτινάσσονται: από 71 δισ. το 2025 σε σχεδόν 82 δισ. το 2029.
Η αύξηση αυτή δεν είναι αποτέλεσμα εκρηκτικής ανάπτυξης αλλά βαρύτερης επιβάρυνσης. Η «ελάφρυνση» είναι περισσότερο σημειακή παρά ουσιαστική.

---

Τι προτείνουμε να αλλάξει

Για να πάψει η πρόοδος να είναι επιφανειακή και να γίνει ανθεκτική, απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές:

1. Σταθερό φορολογικό πλαίσιο 5ετίας

Η ανασφάλεια σκοτώνει επενδύσεις. Χρειάζεται ρητή δέσμευση για αμετάβλητους βασικούς συντελεστές για πέντε έτη, κατόπιν δημόσιου διαλόγου, αρχής γενομένης το 2026.
Αυτό θα επιτρέψει σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις να επενδύσουν χωρίς φόβο νέων επιβαρύνσεων.

2. Μεταρρύθμιση δημόσιας διοίκησης με μετρήσιμους δείκτες

Το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει ήδη προειδοποιήσει για κινδύνους απώλειας πόρων λόγω διοικητικών καθυστερήσεων.
Απαιτείται εφαρμογή δεικτών απόδοσης (Key Performance Indicators) στη δημόσια διοίκηση, πλήρης ψηφιοποίηση ελέγχων και υποχρεωτική λογοδοσία υπουργείων ανά τρίμηνο.

3. Μόνιμος μηχανισμός αξιολόγησης επενδυτικών κινήτρων

Τα σημερινά εργαλεία είναι αποσπασματικά. Χρειαζόμαστε ενιαίο πλαίσιο για:
— αξιολόγηση της απόδοσης των επενδυτικών κινήτρων,
— κατάργηση αναποτελεσματικών επιδοτήσεων,
— ενίσχυση των κλάδων με εξαγωγικό δυναμικό.

4. Εθνικό Σχέδιο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης 2030

Με προτεραιότητες: αγροδιατροφή, ενέργεια, logistics, πράσινη βιομηχανία, τεχνολογία.
Η χώρα χρειάζεται στρατηγικό προσανατολισμό — όχι αποσπασματικές δράσεις.

5. Προστασία πραγματικών εισοδημάτων — όχι μόνο επιδοματική πολιτική

Στόχος πρέπει να είναι:
— αύξηση μισθών βάσει παραγωγικότητας,
— μείωση έμμεσων φόρων στα είδη πρώτης ανάγκης,
— ενίσχυση διαπραγματευτικής δύναμης εργαζομένων σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας.

---

Συμπέρασμα

Η Ελλάδα έχει πετύχει πολλά. Αλλά ο ΠΔΠ 2026–2029 δείχνει καθαρά ότι η πραγματική πρόκληση δεν είναι να συνεχίσουμε να εξαγγέλλουμε επιτυχίες, αλλά να δημιουργήσουμε συνθήκες όπου οι επιτυχίες γίνονται ανθεκτικές.

Το ζητούμενο δεν είναι να σβήσουμε τα θετικά — αλλά να απελευθερωθούμε από τη λογική της επικοινωνιακής υπερβολής.
Γιατί εκείνοι που κυβερνούν μπορεί να αλλάζουν·
οι θεσμοί όμως και η οικονομία είναι που παραμένουν — και οφείλουν να αντέχουν.